Sjávarútvegur og stóriðja halda uppi hagvexti á Austurlandi
Sjávarútvegur og stóriðja standa undir tæpum helmingi af framleiðslu Austurlands. Fólki hefur ekki fjölgað til jafns við hagvöxt á svæðinu. Framleiðsla á mann er sú næst mesta á landsvísu.Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Byggðastofnunar um hagvöxt landshluta fyrir árin 2009-2013.
Hagvöxtur á Austurlandi var um 1% á tímabilinu, nokkru minni en á landinu öllu. Árin 2010 og 2011 var hann meiri en á landinu en hríðféll síðari hluta ársins 2011 og dróst framleiðsla saman árin 2012 og 2013.
Hlutur Austurlands í landsframleiðslu árið 2013 var 4%.
Á sama tíma fækkaði fólki um 1,5% á svæðinu en launasumma hækkaði um 2-3% umfram landsmeðaltal.
Skipting launasummunnar gefur vísbendingu um hvar fólk vinnur. Stærstur hluti launatekna kemur úr sjávarútvegi, 25-40%. Í opinberri starfsemi er rúmur fimmtungur launasummunnar og rúm 10% í stóriðju. Verktakagreiðslur eru ekki taldar með launum.
Mismunur á hagvexti og fólksfjölgun er rakinn til stóriðjunnar. Vöxturinn sé þar og hún þurfi mikið fjármagn sem sé erlent. Vextir og arður af henni fari fyrst og fremst úr landi.
Í skýrslunni kemur fram að framleiðsla á mann sé rúmar 3 milljónir á hvern Austfirðing, sem er það næst hæsta á eftir höfuðborgarbúum.
Vöxturinn var fyrst og fremst í stóriðju og sjávarútvegi en samdráttur í öðrum atvinnugreinum, einkum byggingarstarfsemi sem skýrist af lokum stóriðjuframkvæmda 2009.
Sjávarútvegur er 25% framleiðslu Austurlands og stóriðjan 21%. Opinber þjónusta er um 13% af framleiðslu á Austurlandi sem er mun lægra hlutfall en í flestum öðrum landshlutum.
Á landsvísu er 17% framleiðslu í sjávarútvegi frá Austurlandi sem er næst mest á eftir höfuðborgarsvæðinu þar sem 22% eru framleidd. 12% stóriðjuframleiðslunnar kemur að austan en mest af höfuðborgarsvæðinu og Vesturlandi.
Sé litið farið lengra aftur í tímann, til ársins 2006, er hagvöxtur á Austurlandi um 50% og sker svæðið sig úr ásamt Vesturlandi og höfuðborgarsvæðinu. Ástæðan er fyrst og fremst uppbygging stóriðju eystra og vestra.
