Eldgosinu lýkur í fyrsta lagi í byrjun sumars: Áhyggjur af söfnun mengunar í snjó
Eldgosið í Holuhrauni gæti staðið í meira en ár í viðbót. Sérfræðingar fylgjast nú betur með uppsöfnun gosefna í snjó í nágrenni eldstöðvanna sem haft gætu áhrif á umhverfið þegar snjóa leysir í vor.Þetta kom fram í máli Andra Stefánssonar prófessors í jarðefnafræði við Háskóla Íslands á íbúafundi á Reyðarfirði í dag.
Töluverð umræða hefur verið um áhrif brennisteinstvíoxíðs frá eldgosinu og áhrif þess á fólk, einkum við innöndum. Á fundinum viðurkenndi Andri að nú væru menn farnir að fylgjast meira með umbreytingu brennisteinsgassins í súrt regn eða brennisteinssýru við snertingu við raka.
„Þessu rignir niður sem úrkoma og getur valdið heilmiklum áhrifum á umhverfi okkar, gróðurfar og lífríki."
Í dag eru gosefni í úrkomu skoðuð daglega á 22 mælistöðvum um allt land. Í ljós hefur komið að yfir 40% regnvatns á landsvísu eru menguð vegna eldgossins. Í þeim er bæði brennisteinn og flúor.
„Menn eru náttúrulega áhyggjufullir en við höfum enn tíma til að átta okkur."
Gosefnin, svo sem brennisteinsdíoxíð, flúor og þungmálmar, hafa aðallega safnast upp í nágrenni gosstöðvanna í snjó. Þau geta síðan borist út í ár og læki þegar snjóa leysir.
„Menn eru að átta sig á því núna að uppsöfnuð gosmengun í snjónum á hálendi Íslands er orðin veruleg."
Frekari rannsóknir eru fyrirhugaðar í febrúar og mars til að spá fyrir um magn efna sem borist geta með straumvötnunum í vor. Andri benti á að fylgst væri með vatnasviðum víða um land en vatnasvið við litla basavirkni, eins og á Austurlandi, væru viðkvæmari fyrir efnapúlsum.
Hann benti á að menn horfðu til Skandinavíu þar sem súrt regn hefði meðal annars valdið fiskidauða. „Við erum ekki að spá fyrir um slíkt en menn hafa reynsluna á bakvið eyrað."
Eins hafa menn áhyggjur af áhrifum mengunarinnar á gróður þegar vorar. Í máli Andra kom fram að gosið klárist í fyrsta lagi snemmsumars.
„Gosið er enn stórt en það dregur úr því hægt og rólega. Í fyrsta lagi klárast það fyrri part sumars en það gæti líka staðið yfir í meira en ár í viðbót."
